Η στεφανιαία νόσος (ΣΝ) προκαλείται από την αθηροσκλήρωση στις στεφανιαίες αρτηρίες της καρδιάς. Η αθηροσκλήρωση μπορεί να συμβεί και άλλες αρτηρίες (εγκεφάλου, άνω και κάτω άκρων, νεφρών). Όταν όμως αφορά στις στεφανιαίες αρτηρίες της καρδιάς, τότε συμπίπτει με τη στεφανιαία νόσο.
Οι στεφανιαίες αρτηρίες της καρδιάς είναι υπεύθυνες για την τροφοδοσία της καρδιάς με αίμα και οξυγόνο. Όταν οι στεφανιαίες αρτηρίες φράζουν ή στενεύουν λόγω αθηροσκλήρωσης, προκαλείται η στεφανιαία νόσος. Αυτό συμβαίνει λόγω της εναπόθεσης λιπιδίων (π.χ χοληστερόλη), ασβεστίου και άλλων ουσιών στα τοιχώματά τους. Σχηματίζουν έτσι αθηρωματικές πλάκες οι οποίες σκληραίνουν και στενεύουν τις αρτηρίες. Τότε περιορίζεται η ροή του αίματος και η καρδιά δεν μπορεί να λάβει αίμα και οξυγόνο στην ποσότητα που έχει ανάγκη. Αυτή η κατάσταση προκαλεί προβλήματα στην καρδιοαγγειακή λειτουργία και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές καρδιολογικές καταστάσεις όπως στηθάγχη, έμφραγμα του μυοκαρδίου, καρδιακή ανεπάρκεια.
Συμπτώματα στεφανιαίας νόσου
Αναλόγως με την ποσότητα οξυγόνου που φτάνει στην καρδιά, εκδηλώνονται διάφορα συμπτώματα:
- Πόνος ή αίσθημα πίεσης στο στήθος, το οποίο μπορεί να επεκταθεί στον ώμο, το λαιμό, την πλάτη ή τα χέρια. Αυτό συνήθως συμβαίνει κατά τη διάρκεια σωματικής δραστηριότητας ή άγχους και μπορεί να υποχωρήσει με ξεκούραση.
- Δύσπνοια, όταν η καρδιά δυσκολεύεται να αντλήσει αίμα λόγω ανεπαρκούς οξυγόνωσης.
- Ζάλη ή λιποθυμία επειδή η καρδιά αδυνατεί να παρέχει επαρκές αίμα στον εγκέφαλο
- Συνεχής κόπωση – εξάντλησης χωρίς προφανή λόγο.
- Ναυτία, ιδρώτας, δυσφορία.
Διάγνωση της στεφανιαίας νόσου
Ασθενείς με τα παραπάνω συμπτώματα θα πρέπει να επισκέπτονται χωρίς καθυστέρηση Καρδιολόγο. Είναι σημαντικό να αναζητήσουν βοήθεια από Καρδιολόγο που έχει γνώση όλων των σύγχρονων διαγνωστικών τεχνικών και όλων των καινοτόμων θεραπευτικών τεχνικών. Αυτός εκτός από την ακριβή διάγνωση και θα συμβάλλει και στη διαχείριση αυτής της κατάστασης, καθώς η θεραπεία μπορεί να είναι διαφορετική ανάλογα με την έκταση της νόσου και τις ιδιαίτερες ανάγκες του ασθενούς.
Η διάγνωση της στεφανιαίας νόσου συνδυάζει:
- Ιατρικό ιστορικό, κληρονομικότητα -οικογενειακό ιστορικό πρώιμης στεφανιαίας νόσου.
- Κλινική εξέταση αρτηριακής πίεσης και καρδιακού ρυθμού.
- Βιοχημικοί Δείκτες: Θα συνταγογραφήσει εξετάσεις αίματος όπως η μέτρηση των επιπέδων χοληστερόλης (ολική, LDL, HDL), η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP) για φλεγμονή, και η μέτρηση άλλων βιοδεικτών που δείχνουν αν υπάρχει βλάβη στο καρδιομυϊκό ιστό.
Επίσης, στο Ιατρείο του ο Καρδιολόγος θα διενεργήσει:
- Ηλεκτροκαρδιογράφημα το οποίο καταγράφει την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς και βοηθά στον εντοπισμό τυχόν ανωμαλιών στο ρυθμό ή στη λειτουργία της καρδιάς που σχετίζονται με τη στεφανιαία νόσο αλλά και ανωμαλιών που σχετίζονται με ισχαιμία (ανεπαρκής ροή αίματος προς την καρδιά).
- Δοκιμασία Κοπώσεως (Τεστ Κοπώσεως) σε κυλιόμενο τάπητα ενώ ταυτόχρονα παρακολουθείται η καρδιακή δραστηριότητα του ασθενούς μέσω ηλεκτορκαρδιογραφήματος.
- Υπερηχοκαρδιογράφημα προκειμένου να ελεγχθεί η περιοχική και συνολική κινητικότητα των τοιχωμάτων της καρδιάς, η δομή και η λειτουργικότητα των καρδιακών βαλβίδων, η ικανότητα της καρδιάς να αντλεί αίμα, προσδιορίζοντας τυχόν περιοχές που δεν λαμβάνουν επαρκή αιμάτωση λόγω στένωσης των στεφανιαίων αρτηριών.
Σήμερα, οι πιο επεμβατικές διαγνωστικές τεχνικές, όπως η στεφανιογραφία, χρησιμοποιούνται όταν απαιτείται περαιτέρω εκτίμηση της βαρύτητας της νόσου ή όταν οι άλλες μέθοδοι δεν επαρκούν. Πριν από τη στεφανιογραφία, μπορούν να διενεργηθούν οι εξής διαγνωστικές εξετάσεις:
- Αξονική Στεφανιογραφία
- Μαγνητική Τομογραφία Καρδιάς σε περίπτωση που οι άλλες μέθοδοι δεν παρέχουν επαρκείς πληροφορίες.
Η στεφανιογραφία (Καρδιοαγγειογραφία) παραμένει η κύρια μέθοδος διάγνωσης για τη στεφανιαία νόσο, αλλά περιλαμβάνει τη χρήση ακτινοσκόπησης και την έγχυση σκιαγραφικού υγρού στις στεφανιαίες αρτηρίες για να αποτυπωθούν στην εικόνα τυχόν στενώσεις ή βλάβες των στεφανιαίων αγγείων. Διενεργείται με καθετηριασμό σε Αιμοδυναμικό Εργαστήριο Νοσοκομείου/ Κλινικής.
Θεραπεία της στεφανιαίας νόσου
Η θεραπεία της Στεφανιαίας Νόσου εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάστασης, την έκταση της στενώσεως των αρτηριών και τον γενικότερο υγειονομικό φάκελο του ασθενούς.
Ο Καρδιολόγος χορηγεί φάρμακα για να βελτιώσει την κατάσταση του ασθενούς, υπο την προϋπόθεση ότι αυτός δεν βρίσκεται σε κίνδυνο λόγω στεφανιαίας νόσου. Επίσης, θα συστήσει εξατομικευμένα αλλαγές στη διατροφή, στην καθημερινότητα, στη διαχείριση του άγχους και στη διακοπή του καπνίσματος. Είτε χωρίς την ανάγκη επέμβασης είτε μετά από επέμβαση, ο Καρδιολόγος παρακολουθεί συστηματικά και ανα τακτά χρονικά διαστήματα τον ασθενή με στεφανιαία νόσο και αθηροσκλήρωση.
Εάν απαιτείται παρεμβατική θεραπεία, τότε αναλαμβάνει Επεμβατικός Καρδιολόγος ο οποίος διενεργεί σε Αιμοδυναμικό Εργαστήριο Αγγειοπλαστική (PTCA) όπου χρησιμοποιείται ένας μπαλόνι για να διαστέλλει τις στενωμένες αρτηρίες και ενδέχεται να τοποθετηθεί και στέντ για να διατηρηθεί ανοιχτή η αρτηρία/ες. Εάν η περίπτωση του ασθενούς δεν ενδείκνυται για αγγειοπλαστική, τότε διενεργείται από Καρδιοχειρουργό, επέμβαση παράκαμψης – by-pass (CABG) με μοσχεύματα από άλλα μέρη του σώματος.
