Ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην χημειοθεραπεία για τη θεραπεία του καρκίνου είναι γνωστό ότι προκαλούν βλάβες στο καρδιομυϊκό ιστό. Τα πιο συνηθισμένα από αυτά είναι τα ανθρωκυκλικά (π.χ. δοξορουβικίνη), τα αντιβιοτικά αντικαρκινικά φάρμακα και οι αλλοθειολικές ενώσεις. Αυτά τα φάρμακα μπορούν να βλάψουν απευθείας τα καρδιοκύτταρα (τα κύτταρα του μυοκαρδίου) και να προκαλέσουν μια φλεγμονώδη αντίδραση που οδηγεί σε ίνωση (σκλήρυνση του ιστού) και αδυναμία της καρδιάς να αντλεί αίμα αποτελεσματικά.
Τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν χημειοθεραπευτική μυοκαρδιοπάθεια ή χημειοθεραπευτική καρδιοτοξικότητα και να επιφέρουν βλάβες που οδηγούν σε δυσλειτουργία της καρδιάς.
Η ανάπτυξη καρδιοτοξικότητας εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως:
- Η δόση και η διάρκεια της χημειοθεραπείας: Μεγαλύτερες δόσεις και μεγαλύτερης διάρκειας θεραπεία αυξάνουν τον κίνδυνο.
- Η ηλικία του ασθενούς, κυρίως οι πολύ νέοι ή οι πολύ ηλικιωμένοι ασθενείς.
- Άτομα με προηγούμενα καρδιολογικά προβλήματα (π.χ., υπέρταση ή στεφανιαία νόσος) είναι πιο ευάλωτα στις επιδράσεις της χημειοθεραπείας.
Συμπτώματα
Η χημειοθεραπευτική μυοκαρδιοπάθεια μπορεί να προκαλέσει:
- Δύσπνοια και κόπωση ακόμη και κατα τις καθημερινές δραστηριότητες.
- Πρησμένα πόδια, κοιλιά ή αστραγάλους λόγω κατακράτησης υγρών.
- Αίσθημα παλμών ή άλλες αρρυθμίες.
- Πόνο στο στήθος σε σοβαρές περιπτώσεις.
Ογκολογικοί ασθενείς με τα παραπάνω συμπτώματα θα πρέπει να επισκέπτονται Καρδιολόγο εξειδικευμένο στις μυοκαρδιοπάθειες.
Η πρόγνωση στη μυοκαρδιοπάθεια που προκαλείται από τη χημειοθεραπεία, εξαρτάται από τον βαθμό της καρδιολογικής βλάβης που προκάλεσαν τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα και τη θεραπεία που λαμβάνεται. Εάν η μυοκαρδιοπάθεια αναγνωριστεί νωρίς και αντιμετωπιστεί σωστά, οι ασθενείς μπορεί να αναρρώσουν πλήρως ή να διαχειριστούν τη νόσο με φαρμακευτική αγωγή. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει εμφύτευση απινιδωτή για τον έλεγχο των επικίνδυνων αρρυθμιών.
Η διάγνωση στο Ιατρείο περιλαμβάνει υπερηχογράφημα καρδιάς για να εκτιμηθεί η καρδιακή λειτουργία και η αντοχή της καρδιάς. Επίσης, αξιολόγηση των δεικτών καρδιολογικής βλάβης. Μπορεί να ζητηθεί η διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς για πιο ακριβή απεικόνιση της καρδιάς.
Θεραπεία και πρόληψη
Η πρόληψη και η θεραπεία της χημειοθεραπευτικής μυοκαρδιοπάθειας περιλαμβάνει:
- Μείωση της δόσης ή αλλαγή των φαρμάκων χημειοθεραπείας: Αν εντοπιστεί καρδιοτοξικότητα, ο Ογκολόγος σε συνεργασία με τον Καρδιολόγο, μπορεί να προσαρμόσει τη θεραπεία ή να επιλέξει άλλες θεραπείες που προκαλούν λιγότερη καρδιολογική επιβάρυνση.
- Αντιμετώπιση καρδιολογικών συμπτωμάτων με φάρμακα για την υποστήριξη της καρδιακής λειτουργίας.
- Τακτική παρακολούθηση με ηχοκαρδιογράφημα και άλλες καρδιολογικές εξετάσεις για να εντοπιστεί η βλάβη στην καρδιά όσο το δυνατόν νωρίτερα.
