Το περικάρδιο είναι το προστατευτικό περίβλημα που περιβάλλει την καρδιά και τις μεγάλες αγγειακές δομές που συνδέονται με αυτήν, όπως η αορτή και οι πνευμονικές αρτηρίες. Βοηθά στην προστασία της καρδιάς από εξωτερικές επιθέσεις, όπως λοιμώξεις ή τραυματισμούς, διαθέτει μηχανισμό απορρόφησης των κραδασμών ώστε να μη προκαλούν βλάβη στην καρδιά και τη διατηρεί στη θέση της στο θώρακα, περιορίζοντας τις κινήσεις της.
Το περικάρδιο έχει δύο στρώματα: το εξωτερικό στρώμα που συνδέεται με τη θωρακική κοιλότητα και το εσωτερικό στρώμα που καλύπτει την καρδιά. Ανάμεσα σε αυτά τα δύο στρώματα υπάρχει ένα μικρό ποσό υγρού που επιτρέπει στην καρδιά να κινείται ελεύθερα χωρίς τριβές κατά τη διάρκεια των συστολών και διαστολών.
Η περικαρδίτιδα είναι η φλεγμονή του περικαρδίου. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι απαραίτητες για να αποφευχθούν σοβαρές επιπλοκές. Τέτοιες μπορεί να είναι:
- η συσσώρευση υγρού μεταξύ των δύο στρωμάτων του περικαρδίου, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε περιορισμένη λειτουργία της καρδιάς ή και σε καρδιογενές σοκ.
- καρδιοπνευμονική ανεπάρκεια λόγω συμπίεσης της καρδιάς.
- σύμφυση περικαρδίου όταν το περικάρδιο σκληραίνει ή να περιορίζεται, προκαλώντας χρόνια περικαρδιοπάθεια και ανεπάρκεια της καρδιάς.
Τι προκαλεί περικαρδίτιδα
Η περικαρδίτιδα μπορεί να προκαλείται από πολλές αιτίες. Οι κυριότερες:
- Ιογενείς λοιμώξεις όπως ο ιός της γρίπης, του έρπη, της ανεμοβλογιάς.
- Λοιμώξεις από βακτήρια (φυματίωση), από σταφυλόκοκκους, από στρεπτόκοκκους.
- Φλεγμονή εξαιτίας τραύματος στον θώρακα ή καρδιοχειρουργικής επέμβασης.
- Αυτοάνοσα νοσήματα όπως ο λύκος, η ρευματική καρδιοπάθεια και η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
- Αλλεργικές αντιδράσεις από φάρμακα (Αντιβιοτικά, διουρητικά, κλπ)
- Επιπλοκή από άλλη καρδιοπάθεια (π.χ. έμφραγμα μυοκαρδίου).
- Μεταβολικές διαταραχές (ουρική αρθρίτιδα, νεφρική ανεπάρκεια, κ.α) ή άγνωστη άλλη αιτία.
Συμπτώματα της περικαρδίτιδας
- Πόνος στο στήθος ο οποίος μπορεί να είναι αιχμηρός ή διάχυτος, κυρίως όταν το άτομο ξαπλώνει ή αναπνέει βαθιά, ενώ υποχωρεί όταν κάθεται ή γέρνει μπροστά.
- Δύσπνοια όταν υπάρχει συσσώρευση υγρού γύρω από την καρδιά.
- Πυρετός
- Ταχυκαρδία
- Αίσθημα παλμών ή βουητό στην περιοχή του θώρακα.
- Κόπωση ή γενική αδυναμία.
Διάγνωση της περικαρδίτιδας
Άτομα με τα παραπάνω συμπτώματα πρέπει να επισκέπτονται τον Καρδιολόγο.
Ο Ιατρός, αφού λάβει το ιατρικό ιστορικό θα διενεργήσει κλινική εξέταση με την ακρόαση της καρδιάς, ηλεκτροκαρδιογράφημα και υπερηχογράφημα καρδιάς (Triplex). Θα εκδώσει παραπεμπτικό για εξετάσεις αίματος προκειμένου να διερευνηθούν καταστάσεις όπως αυξημένα επίπεδα φλεγμονωδών δεικτών (CRP, ταχύτητα καθίζησης, αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων) που δείχνουν την ύπαρξη φλεγμονής στον οργανισμό. Μπορεί να ζητήσει της διενέργεια αξονικής ή μαγνητικής τομογραφία σε ορισμένες περιπτώσεις, για να αξιολογήσει καλύτερα την κατάσταση.
Θεραπεία της περικαρδίτιδας
Η θεραπεία της περικαρδίτιδας εξαρτάται από την αιτία της και τη σοβαρότητά της. Συνήθως περιλαμβάνει: Αντιφλεγμονώδη φάρμακα για την ανακούφιση του πόνου και της φλεγμονής, κορτικοστεροειδή σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, αντιβιοτικά ή αντιιικά αν η περικαρδίτιδα προκαλείται από λοίμωξη. Εάν υπάρχει συσσώρευση υγρού ή περικαρδιακή συμπίεση, μπορεί να απαιτείται περικαρδιοκέντρηση για να αφαιρεθεί το υγρό.
