Η μιτροειδής βαλβίδα συνδέει το αριστερό κόλπο με την αριστερή κοιλία της καρδιάς και ρυθμίζει την προώθηση του αίματος από τους πνεύμονες στην καρδιά κι από κει προς το υπόλοιπο σώμα.
Η στένωση της μιτροειδούς βαλβίδας και η ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας είναι δύο διαφορετικές καταστάσεις που αφορούν στη μιτροειδή βαλβίδα της καρδιάς. Η στένωση, επιτρέπει την περιορισμένη ροή αίματος, λόγω ανεπαρκούς ανοίγματος της βαλβίδας. Η ανεπάρκεια οφείλεται στο χαλαρό (ανεπαρκές) κλείσιμο της βαλβίδας, με αποτέλεσμα να προκαλείται παλινδρόμηση αίματος στον αριστερό κόλπο.
Και οι δύο καταστάσεις απαιτούν προσεκτική παρακολούθηση και κατάλληλη θεραπεία, και αν δεν αντιμετωπιστούν, μπορεί να οδηγήσουν σε καρδιακή ανεπάρκεια ή άλλες σοβαρές επιπλοκές.
Τα συμπτώματα της στένωσης αλλά και της ανεπάρκειας μιτροειδούς βαλβίδας είναι κοινά:
- Δύσπνοια, κυρίως κατά την άσκηση ή όταν ξαπλώνει ο ασθενής.
- Κούραση ή αίσθημα αδυναμίας.
- Πρησμένα πόδια ή αστραγάλους (λόγω πίεσης στο κυκλοφορικό σύστημα).
- Πόνος στο στήθος.
- Αρρυθμίες, όπως κολπική μαρμαρυγή, λόγω της αυξημένης πίεσης στον αριστερό κόλπο.
Τα παραπάνω συμπτώματα πρέπει να κινητοποιήσουν τον ασθενή για έλεγχο από τον Καρδιολόγο, πριν προκαλέσουν μόνιμη βλάβη.
Εξετάσεις για τη στένωση ή την ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας
Ο Καρδιολόγος διενεργεί σε ασθενή με τα παραπάνω συμπτώματα, τις εξής εξετάσεις:
- Ιστορικό ασθενούς και κλινική εξέταση (Ακρόαση καρδιάς) με στηθοσκόπιο για να εντοπίσει τυχόν ανωμαλίες.
- Ηλεκτροκαρδιογράφημα στο Ιατρείο με υπερσύγχρονο ηλεκτροκαρδιογράφο, προκειμένου να ελέγξει την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς και να εντοπίσει τυχόν αρρυθμίες που μπορεί να προκύπτουν από την προβληματική λειτουργία της μιτροειδούς βαλβίδας.
- Υπερηχοκαρδιογράφημα με Doppler το οποίο θα καταγράψει την κατεύθυνση και την ποσότητα της παλινδρόμησης του αίματος), προσδιορίζοντας τη σοβαρότητα της ανεπάρκειας και τον τρόπο λειτουργίας της αριστερής κοιλίας και της έκτασης των πιθανών βλαβών στις βαλβίδες.
- Μαγνητική τομογραφία καρδιάς σε πιο περίπλοκες περιπτώσεις ή όταν το ηχοκαρδιογράφημα δεν παρέχει αρκετές πληροφορίες, ώστε να εξεταστεί η ανατομία και η λειτουργία της καρδιάς με μεγαλύτερη ακρίβεια.
- Ακτινογραφία θώρακος για να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν ενδείξεις για την αύξηση του μεγέθους της αριστερής καρδιακής κοιλίας ή πνευμονική συμφόρηση λόγω της υπερφόρτωσης της καρδιάς.
Οι εξετάσεις αυτές βοηθούν τον Καρδιολόγο να αξιολογήσει την κατάσταση της μιτροειδούς βαλβίδας και να καθορίσει την κατάλληλη θεραπεία για τον ασθενή.
Αναλυτικότερα για τις δύο παθήσεις της μιτροειδούς βαλβίδας:
Στένωση μιτροειδούς βαλβίδας
Αίτια που προκαλούν τη στένωση της μιτροειδούς βαλβίδας:
- Ρευματική καρδιοπάθεια που προκαλείται από τη μη θεραπευμένη ή κακώς θεραπευμένη στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα, η οποία οδηγεί σε φλεγμονή και ουλές στη βαλβίδα. Μπορεί να προκληθεί και από άλλες λοιμώξεις.
- Προκαλείται από εκφυλιστικές αλλοιώσεις που προκλήθηκαν από γενετικούς παράγοντες ή με την πάροδο της ηλικίας.
- Σπανιότερη αιτία είναι ο καρκίνος.
Θεραπεία
Για την στένωση της μιτροειδούς βαλβίδας ο Καρδιολόγος θα χορηγήσει φάρμακα (διουρητικά για την αποσυμφόρηση των πνευμόνων, β αναστολείς για την πρόληψη των αρρυθμιών, αντιπηκτικά φάρμακα σε περίπτωση εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής).
Εάν η κατάσταση του ασθενούς δεν βελτιώνεται, τότε θα πρέπει να υποβληθεί σε επέμβαση διότι η εξέλιξη της νόσου είναι η καρδιακή ανεπάρκεια και η πολύ κακή ποιότητα ζωής, ο ασθενής εισάγεται συχνά στο νοσοκομείο με κατακράτηση υγρών και πνευμονικό οίδημα, ενώ κινδυνεύει από αιφνίδιο θάνατο.
Το είδος της επέμβασης προκύπτει από διάφορες παραμέτρους που αφορούν στον κάθε ασθενή ξεχωριστά: το μέγεθος της στένωσης, την ηλικία, τη γενικότερη κατάσταση της υγείας του, προηγούμενη επέμβαση καρδιάς, κ.α. Τέτοιες επεμβάσεις είναι:
- Η διαδερμική διαστολή της μιτροειδούς βαλβίδας με την εισαγωγή ενός μπαλονιού για τη διάνοιξή της βαλβίδας. Εφαρμόζεται σε περίπτωση μέτριας ή σοβαρής στένωσης.
- Η χειρουργική επέμβαση αντικατάστασης ή ανακατασκευής της μιτροειδούς βαλβίδας.
Ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας
Η ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας προκαλείται κυρίως από:
- Διαταραχή των μυών ή των τενόντων της μιτροειδούς βαλβίδας (π.χ., σύνδρομο Marfan ή μυοκαρδιοπάθεια).
- Ρευματική καρδιοπάθεια
- Ανεπάρκεια λόγω κολπικής μαρμαρυγής ή υπερτροφίας της αριστερής κοιλίας.
- Εκφυλιστικές αλλοιώσεις που με την πάροδο της ηλικίας.
Θεραπεία
Η θεραπεία της ανεπάρκειας της μιτροειδούς βαλβίδας περιλαμβάνει:
- Φάρμακα διουρητικά και β-αναστολείς.
- Διαδερμική αντικατάσταση της μιτροειδούς βαλβίδας με ειδική ιατρική βαλβίδα, προσαρμοσμένη στις ανάγκες του ασθενούς.
- Χειρουργική επέμβαση αντικατάστασης ή ανακατασκευής της μιτροειδούς βαλβίδας.
